W czasach zamętu powszechnego duchowieństwo zaczerpnie wiele światła z gruntownego studiowania historii Kościoła w IV wieku. Herezja zdominowała oficjalne struktury kościelne. Garstka duchownych stanęła na pozycjach bezkompromisowej wierności i obrony nieskazitelnej ortodoksji katolickiej. Papież Liberiusz ekskomunikował św. Atanazego, pasterza wiernego. Bywało, że Pasterzy wiernych przepędzano.
Litania świętych, do których należeli między innymi: Św. Atanazy, Św. Euzebiusz z Vercelli, Św. Hilary z Poitiers, Św. Bazyli Wielki, Św. Ambroży, Św. Augustyn, Św. Antoni opat. Modląc się do tych Świętych, czytając ich pisma oraz ich żywoty (zwłaszcza pod kątem odparcia herezji i obrony ortodoksji), duchowny w wieku XXI, w czasach zamętu powszechnego, zaczerpnie wiele światła pomocnego w wypełnianiu służby kapłańskiej według zamysłu Chrystusa.
Historia Ecclesiae docet. Historia Kościoła uczy. Historia sanctorum magistra vitae. Historia świętych nauczycielką życia.